KISA BİR YAŞAM

Yıl 1927 Dünya yorgun, savaştan çıkalı yıllar olmuş toparlanmaya çalışıyor ama iç çatışmalar, kırgınlıklar, kızgınlıklar bitirilmemiş; Balkanlar küskün, Yunanistan hazımsız, topraklarındaki Türklerin varlığından rahatsız.
Yer Selanik, topraklarından koparılmaya çalışılan Türkler yoksulluğa itilmiş, çıkar bir yol aramaktalar. Kimileri göçmekte kimileri topraklarını ve vatanı olan bu yerleri bırakmamak için mücadele etmektedirler. ATATÜRK'ün doğduğu bu memleketi bırakmamak için her şeye göğüs geren Türklerdir bunlar.

Türkiye'ye doğru gelen göçmen yüklü bir tren... İçinde çocuk, kadın ve yaşlılar... Erkekler eşlerini ve çocuklarını, yaşlılarını gönderiyor, kendileriyse toprakları için kalıp, mücadele vermeleri gerektiği düşüncesindedirler.

Bir vagon... Bu vagonda teyzesi ve teyzesinin kızı ile, kocasını kısa bir süre önce kaybedip teyzesine sığınan yedi aylık hamile genç bir kadın. Türkiye'ye göçtedirler.

İstanbul, Sirkeci garına varan tren yolcularını indirir. İçindeki göçmenlerin kimileri daha önce gelmiş akraba, ahbap ve tanıdıklarının yanlarına geçici yerleşecek ve kendilerine bir
yer edineceklerdir.

Bu genç kadınsa teyzesi ve teyze kızı ile Aksaray, Taşkasap'ta, Selanik göçmenlerinin bulunduğu bir binanın giriş katına sığınır. Yanlarında getirdikleri üç beş eşyadan başka bir şeyleri yoktur. Ellerindeki para ne kadar idare edebilir ki?

Teyze ve yeğeni dikiş dikmeye başlarlar. Genç kadın iki ay sonra doğum yapar ve nur topu gibi bir kızı olur.
Bir zaman sonra Selanik'ten gelen enişte Kuzguncuk'ta çok büyük bir köşkte bahçıvanlık işi bulur, eşini ve kızını yanına alır. Genç kadın bulunduğu yerden memnundur çok iyi bir evsahibi ve dikiş diktiği müşterileri vardır. Burada kalıp kızıyla bir hayat kurma mücadelesine girer, bu arada ev sahibi olan doktor, memleketlisine kol kanat germekte ve elinde doğan küçük kızı çok sevmektedir.
Böylece yıllar geçer. Genç kadın vakit bulduğu zamanlarda Kuzguncuk'taki teyzesi ve Çengelköy'e yerleşen, beraber göçtükleri uzak akrabalarına ziyaretler yapmaktadır.

Küçük kız büyümüş yedi yaşına gelmiştir. Kıvır kıvır saçları, kapkara gözleri vardır. Anne kızına hayrandır, onu elbebek gülbebek büyütmüştür. O, erkeğinden kalan tek hatıradır.
Küçük kız okula başlayacaktır, evsahibine danışır. Kızını okula gönderecek, onu okutacaktır. Ama bilemez ki bu genç kadın, kızını okula bile yazdıramadan yaşamdan kopacaktır.

Yedi yaşındaki bu güzel kız ortada kalmıştır. Kuzguncuk'taki teyze küçük kızı götürmek üzere gelmiştir. Götürecektir götürmesine de bir çocukla girdiği köşke şimdi bir çocuk daha nasıl getirdim diyecektir?. (Zaten teyze biraz da gaddardır.)

Devreye giren doktor evsahibi, çok sevdiği bu kızı evlatlık olarak alır. Okula yazdırılan küçük kız doktor, eşi ve abi dediği doktorun oğlu ile yaşamaya başlar. İlkokulu bitirdikten sonra evde doktorun eşine yardım ederek büyümeye çalışır. Onaltı yaşına gelince güzelliği iyice belirmeye başlar. Bu arada doktor ve eşi onu hiç kendi çocuklarından ayırt etmeden bakarlar, giyimi gayet iyi ve hatta ilerki yaşama yararı olsun diye bilezik, kolye, küpe gibi altınları bile alınmıştır. Ama kader burada da yakasını bırakmaz. Doktorun oğlu bu güzel kıza aşık olur. Genlerinden gelen ahlak, doktorun verdiği terbiye ile birleşince ekmeklerini yediği bu insanlara saygısızlık etmeme düşüncesi onu tüm eşyalarını ve altınlarını bırakıp kaçmaya iter.
Teyzesinden başka gidecek bir yeri yoktur, yanına sığınır. Bir zaman sonra da teyzesi onu Çengelköy'deki akrabalarına bırakır, artık oradan oraya gezmektedir, çok çaresizdir.
İki sene böyle geçer.

Artık onsekiz yaşındadır ve bir kısmeti çıkmıştır. Çengelköy'deki akrabalarına gelen bir memleketlisi tanıdığı bir ahbabının kardeşi için bir kız aradıklarını söylemiş, bu güzel kızı görünce de talip olmuştur.
Evleniyordur artık bu güzel kız, bir yuvası olacaktır, evinin kapısını kendi açacak, kendi temizliğini yapacak, belki de evde şarkılar söyleyecek, akşam eşine yemek hazırlayacak, çocukları olacaktır. Mutludur.


Semt Vefa'nın Küçükpazar mahallesi. Genç kız buraya gelin gelmiştir. Eşi, ablasıyla birlikte yaşadığından, aile içine gelin gelmiştir. Üç beş ay nişanlılık döneminden sonra, hayalindeki gibi kendine ait bir evde olmasa da mutludur durumundan. Sevecen bir eş, yüreği sevgi dolu bir abla ve dünya tatlısı bir enişteye sahip olmuştur. Abla ile eniştenin, yaşları 12 ila 7 yaş arası üç çocukları vardır. Bu çocuklar eve yeni gelen bu yengeyi çok sevmişler ve peşinden ayrılmaz olmuşlardır. Evin geniş bir sofası ve üç odası vardır, iki kadın birlikte evin işlerini yüklenmiş beş erkeğe bakmaktadır. Pazardan eniştenin filelerle getirdiği sebzeler, meyveler ayıklanır yıkanır, pişirilir, bahçede yakılan odun ateşinin üzerindeki kazanda kaynayan su ile çamaşırlar yıkanır, kurutulur ve içinde mangaldan alınmış ateş bulunan ütü ile ütülenirdi. Abla çok temiz ve tertiplidir yeni geline hep bildiklerini öğretiyordur. Genç kadın bu evi sevmiştir bir ailesi vardır artık, aynı sene bir de oğlu olunca mutluluğu daha da artar. Eşiyle ufak tefek tatsızlıkları olsa bile onu çok sevmiş ve sıkı sıkı sarılmıştır bu yeni hayatına. Eşi iyi bir insandır ama içkisi vardır. Önceki dönemlerde çok içmiş, evlenince kendini frenlemiştir ama ara sıra yine kaçırıyordur kantarın topuzunu.
İki sene üzerine yine hamile kalmıştır genç kadın, bu kez bir kızı olur, ev halkı buna çok sevinir. Hatta eve dört erkeğin üzerine gelen bu kızın sevinciyle enişte, berber dükkanın bulunduğu sokaktaki esnafa lokum ve çay dağıtmıştır.
Bebek bir yaşına geldiğinde ablanın da tekrar bir oğlu olmuş ev halkı iyice kalabalıklaşmıştır.

Senesi gelmeden genç kadın yine hamile kalmıştır. Çocukları henüz çok küçük olduğundan bu bebeği istememiş ve o zamanın koşullarında ilkel yöntemlerle kendi kendine düşürmeye kalkmıştır. Düşük başarılı olmamış ve bebeğe zarar gelmiştir. Bebek yedi aylıkken ölü olarak doğmuştur.
Ancak genç kadın tekrar hamile kalır. Önceki tecrübeden korkmuştur, istemese de bunu doğurucaktır.
Süleymaniye Doğum Evi'nde bir kız dünyaya getirir. Hastane yatağında yatarken vizite gezen doktorlardan tanıdık bir yüz görmüş kim olduğunu düşünürken birden evlatlık olarak kaldığı evin oğlu olduğunu hatırlamıştır, yüzüne çarşafı çekerek saklanmaya çalışmış, korkmuştur. Hiç bir suçu olmasa da korkmuştur. Ziyarete gelen eşine hemen çıkmak istediğini söyler. Eşi taburcu işlemlerini yaparken hemşire bebeğe iğne yapılması gerektiğini ateşi olduğunu söyler. Bir yıl sonra ellerini rahat hareket ettiremeyen, ayakta duramayan bu bebek doktora götürüldüğünde, doğumda yapılan bu iğnenin kaslarına zarar verdiği öğrenilir. Şişli Etfal Hastanesi'nde aylarca tedavi gören bebek ne yazık ki sakat kalmıştır. Genç kadının mutluluğu kısa sürmüş, gitgide zorluklar başlamıştır. Bu arada yine hamile kalmış ama bu kez düşürmüştür.
Kalabalıklaşan aile artık ayrılma zamanının geldiğini düşünür.


Eşinin Beylerbeyinde oturan bir ablası daha vardır. Eşinin iki ablasından başka da kimsesi yoktur zaten.
Bu küçük aile Beylerbeyi'ne taşınmaya karar verip, Beylerbeyi'nde büyük ablanın sahibi
olduğu evlerden birine yerleşir.
Büyük ablanın iki erkek bir kız olmak üzere 3 çocuğu vardır. Büyük oğlu ile kızı evli olup onlar da Beylerbeyi'nde oturmaktadır. Birbirlerine kısa mesafelerde ayrı evlerde oturan , çok iyi anlaşan akraba bağları kuvvetli kalabalık bir aile olmuşlardır artık.

Eşi çok iyi bir marangozdur, yeni taşındıkları eve dolap, raf, mutfak tezgahı gibi ev eşyaları yapmış hatta sedir bile kurmuştur. Bu arada bir oğlu daha olmuştur bu genç kadının. Şimdi artık dört çocukludur.
Sıkıntıları artıyor, zora düşüyorlardır zaman zaman. Çocukları küçük, masrafları ağırdır. Bir dikiş makinası olsa yardım edebileceğini, masraflara katkıda bulunabileceğini söyler bir gün eşine.

Aile sıkıntı da iken bile eve bir omega marka dikiş makinası alınır. Çok sevinmiştir genç kadın, dışarıdan iş alır, bir taptancıya iç çamaşırı dikmeye başlar ve aynı zamanda çocuklarına giysiler, evine perdeler, divan örtüleri de diker. Para da kazanmaya başlamıştır.
O kadar sevinmiştir ki buna, bazı zorlukları görmemeye çalışır. Makinasında dikişler dikip, eve yeni alınan kuzine fırınında un kurabiyeleri yapar, çocuklarını okula götürüp, akrabalarına gider, misafir ağırlar, geceleri de örgüler örüp eşini bekleyerek geçiriyordur zamanını.

Eşi daha iyi şartlarda iş de bulmuştur. Muammer Karaca Tiyatrosu'nun sahne dekorlarını yapıyordur. Her hafta sonu hiç aksatmadan gidilen Küçükpazar'daki abladan sonra gezmelerine birde tiyatro eklenmiştir artık. Her yeni oyun başladığında kendilerine ayrılan locada çocukları ile tiyatro seyretmek, hele ki eşiyle aynı yerde olmak çok güzeldir, huzur veriyordur ona. Derken;
Pusuda bekleyen kader şöyle bir dolanmıştır ortalıkta.
Sanat camiasına giren eş bulunduğu ortama uyarak içkisini yine kaçırmaya başlamıştır. Zaten geç biten mesaiye bir de alınan alkol girince, Boğaza giden son vapura yetişen eş çoğukez vapurda uyuyakalıyor ve Beykoz'a kadar gidip ancak sabah ilk vapurla dönüyordur evine. Önceleri merakla sabaha kadar eşini bekleyen genç kadın artık son vapur saati geçince çocuklarının yanına girip yatıyordur.
'Bunlar sıkıntı değil,' diyordur kendi kendine, yutarak unutmaya çalışıyordur. Daha otuz dört yaşındadır, daha neler yaşanacaktır kimbilir.
Ama daha ana karnındayken başına musallat olan ters kader, bir görünüp bir kaybolmaktan vazgeçip gelip oturmuştur karşısına en sonunda.
Sık hastalanmaya başlamıştır, artık yere çömelerek leğende çamaşır yıkıyamıyor, yüksek yer arıyordur. Dikiş dikmek de zor gelmeye başlamştır, makinanın pedalını çevirmek karnında sancıya neden oluyordur. Ellerini karnında gezdirdiğinde sert birşeye takılıyordur parmakları. Bu durumu sırdaşı olan büyük ablasının gelinine söyler ve birlikte çare aramaya başlarlar. Çare olabilecek ne duydularsa yaparlar, kızdırılmış kazana oturana kadar götürmüşlerdi işi ama geçmez birtürlü.
Sonuç bağırsak kanseri!
Sonra doktorlar, Çapa Hastanesi, ameliyat...
Eve gönderilmiştir bu genç kadın, umut yoktur. Hasta yatağı, kendime ait dediği evinde bir divan üzerindedir artık.

Bir kere daha görsün diye karşısına getirilen küçük oğluna 'kim bu güzel çocuk?' diyecek kadar tükenmiştir.

Kader yakasını bırakmamıştır bir türlü.
17 eylül 1962 gününün ilk saatlerinde sıkı sıkı tutmaya çalıştığı yaşam ellerinden kayıp gitmiştir.
Arkasında haftalarca mezarının başında geceleyen bir eş ve dört küçük çocuk bırakarak...

Bu genç kadın benim annemdi.
Tanıyıp arkadaş olmaya fırsat bulamadığım
Sevgisine, anne demeye doyamadığım
Gittiği için yıllarca kızdığım
Yattığı yerde huzur bulsun diye
Her gün Allaha yalvardığım
ANNEM